دکتر داوود تاج بخش

به زبان ساده واریس سیاهرگهای (وریدهای) مخرج را بواسیر یا هموروئید گویند و واریس اتساع و گشاد شدن و پیچ در پیچ شدن سیاهرگهاست.

هموروئیدها جزء طبیعی از ساختمان مخرج هستند و به بسته شدن کامل مخرج در زمان استراحت سیستم اسفنکتری کمک می کنند و درمان بواسیر تنها در صورتی ضرورت دارد که این بواسیرها مشکل ایجاد کرده باشند.

خون که محتوای اکسیژن و مواد مغزی است توسط شریانها (سرخرگها) به مخرج رسیده و توسط سیاهرگها (وریدها) به قلب باز می گردد. جهت گردش خون همیشه یکطرفه  می باشد. اگر به هر دلیلی در سر راه بازگشت خون توسط سیاهرگها مانعی ایجاد شود به تدریج فشار داخل سیاهرگها افزایش یافته و این مسئله باعث گشادی سیاهرگها و پیچ در پیچ شدن آنها (یعنی واریس وریدهای مخرج که همان هموروئید است) می شود.

در مخرج دو شبکه وریدی داخلی و خارجی وجود دارد.

5% افراد بالای 50 سال دچار بواسیر هستند که خوشبختانه فقط 5% آنها علامتدار می شود و در زیر بیست سالگی بسیار کمتر دیده می شود.

شایعترین علت آن یبوست و اسهال طولانی و زور زدن (straining) در موقع دفع مدفوع می باشد. هر 3 عامل فوق سبب افزایش فشار داخل شکم شده و مانع بازگشت خون وریدی در مخرج می شوند. هر عامل دیگری نیز که مانع بازگشت خون ورید بشود می تواند سبب بروز هموروئید گردد مانند :

چاقی (حجم فراوان چربیهای داخل شکم سبب افزایش فشار داخل شکم می شود)

سیروز کبد نیز در راه بازگشت خون وریدی مخرج ایجاد مانع کرده و سبب بواسیر می شود.

حاملگی (بزرگی رحم سبب افزایش فشار داخل شکم می شود) و نیز بلند کردن اجسام سنگین سبب بواسیر می شود.

گاهی با وجود تمام بررسی ها علت مشخص و واضحی یافت نمی شود در دنیا معمولا افزایش فشار داخلی مخرج سبب بواسیر می شود.

ارث نقش قابل توجهی در ایجاد بواسیر ندارد اما چون شیوع آن بالا می باشد می تواند در افراد متعددی از یک خانواده وجود داشته باشد. خب این می تواند از رژیم غذایی یک خانواده که اغلب مشابه است باشد.

از طریق ایجاد یبوست و بالابردن فشار داخل کانال مخرج سبب بواسیر می شود که هر چه سریعتر بایستی درمان بواسیر را سپری نمود.

95-90% مبتلا شدگان به بیماری بواسیرها بدون علامت هستند. تظاهرات شایع و مهم هموروئید خونریزی بدون درد و بیرون زدگی protrusion می باشد علائم در بواسیر داخلی و خارجی متفاوت است.

شایعترین بواسیر داخلی علامت خونریزی قرمز روشن است و معمولا توام با درد نیست. احساس دفع ناکامل مدفوع و عدم تخلیه کامل روده و نیز ترشح اطراف مقعد و رطوبت آن و گاهی نیز باعث ایجاد توده ها و تورم مقعد شده که با زور زدنstraining بیشتر می شود.